تدوین راهبردهای فرهنگی هیئت های دینی و مذهبی مورد مطالعه سازمان تبلیغات اسلامی …
منبع: (داوري، 1390)
تجزيه و تحليل محيطي، اطلاعات لازم براي شناخت فرصتها و تهديدها و همچنين قوت‌ها و ضعف‌ها در محيط سازمان را فراهم مي‌آورد.
فرصتها: فرصت يک موقعيت مطلوب عمده در محيط سازمان است. روندهاي کليدي، تغيير در وضعيت رقابت يا قانوني، تغييرات فن شناختي، بهبود روابط با مشتریان و …. از منابع فرصت تلقي مي‌شوند.
تهديدات: تهديد يک موقعيت نامطلوب عمده در محيط مؤسسه است. تهديد يک مانع يا محدوديت کليدي در موقعيت جاري يا آينده مؤسسه است. به عنوان مثال: ورود يک کامپيوتر جديد، رشد کند بازار، افزايش قدرت چانه زني خريداران يا تأمين کنندگان کليدي، تغييرات عمده فن شناختي و … نوعي تهديد محسوب مي‌شوند. قوت‌ها: قوت منبع، مهارت يا مزيت ديگري است نسبت به رقبا و نيازهاي بازارهايي که مؤسسه در آن کار مي‌کنند يا خواهد کرد. قوت شايستگي متمايزي است که مزيت مقايسه‌اي در بازار محسوب مي‌شود. مانند: منابع مالي، تصوير ذهني، رهبري بازار و روابط با خريداران و…
ضعف‌ها: ضعف يک محدوديت يا کمبود در منابع، مهارتها و توانايي‌هايي است که بطور جدي مانع عملکرد اثربخش مي‌شود. تجهيزات، منابع مالي، توانايي‌هاي مديريتي مي‌توانند از جمله منابع ضعف باشند (مت و ذکریا، 2015). يکي از جنبه‌هاي جالب اکثر تحليل‌هاي SWOT آن است که ضعف‌ها و قوت‌ها و فرصتها و تهديدها تصاوير دقيق يکديگرند، بدين معني که بزرگترين نقاط قوت يک سازمان ممکن است بزرگترين ضعف‌هاي آن نيز باشد (براسيون، 1381، 166). تجزيه وتحليلSWOT به اين موارد توجه دارد:
- نقاط قوت براي ساختن
- نقاط ضعف براي پوشش دادن
- فرصتها براي غنيمت شمردن
- تهديدات براي مقابله با آنها.
2-6. روش شناسي تدوين راهبرد (چارچوبي جامع براي برنامه‌ريزي راهبردي).
چارچوبي جامع براي تدوين راهبرد يا برنامه‌ريزي راهبردي توسط ديويد در شکل زير ارائه گرديده است.
مرحله شروع: تعیین چشم انداز و مأموریت
ماتريس ارزيابي عوامل خارجي
(EFE ) External Factor Evaluation Matrix
ماتريس بررسي رقابت
( CPM ) Competitive profile matrix
ماتريس ارزيابي عوامل داخلي
( IFE )Internal Factor Evaluation Matrix
مرحله اول: مرحله ورودي
ماتريس تهديدات فرصتها، نقاط ضعف و نقاط قوت
Strengthes, Weaknesses, Opportunities, Threats ) SWOT (
ماتريس ارزيابي موقعيت و اقدام استراتژيک
Strategic position and action evaluation (SPACE (
ماتريس گروه مشاور انبوستون
Boston Counsulting Group )BCG )
ماتريس داخلي و خارجي
Internal -external)IE (
ماتريس استراتژي اصلي
مرحله دوم: مرحله مقايسه
ماتريس برنامه ريزي استراتژيک کمي
Quantitative Strategic planning Matrix )QSPM (
مرحله سوم: مرحله تصميم گيري
شکل2-4. روش شناسي تدوين راهبرد (چارچوبي جامع براي تدوين راهبرد).
منبع: (ديويد، 1394).
الف- چشم‌انداز سازمان
چشم‌انداز سازمان بيانيه‌اي (شفاهي يا كتبي)، است كه از سوي عالي ترين سطح مديريت سازمان تدوين مي‌شود. اين بيانيه درك مديريت را از آينده مطلوب سازمان نشان مي‌دهد و نشان دهنده نوع اقداماتي است كه مي‌بايد براي ساختن آينده سازمان و تحقق ماموريت آن انجام داد.چشم‌انداز به منزله چراغ راهنمايي است براي تصميمگيريهاي اساسي، چون با داشتن تصويري روشن از جهت حركت سازمان با اطمينان خاطر بيشتري مي‌توان قدم برداشت و خطرها را پذيرفت. بيانيه چشم‌انداز در عين حال معرف نوع و دامنه تغييراتي است كه مي‌بايد در زمينه‌هاي اساسي مانند فرهنگ سازمان، ساز و كارهاي تصميم گيري و چگونگي برخورد با امور اجرايي به عمل آيد.
بيانيه چشم‌انداز با ارائه تصويري مثبت و تلاش برانگيز از آينده سازمان و تاكيد بر اعتقاد عميق مديريت در تحقق آينده مذكور الهام بخش فعاليتهاي كاركنان است. اگر چه چشم‌انداز در آينده سازمان به اين سئوال پاسخ مي‌دهد كه “ما مي‌خواهيم چه بشويم؟” اما لاجرم با حال و گذشته سازمان مرتبط است. بخصوص كاركنان سازمان چشم‌اندازي را كه با گذشته و حال مرتبط باشد، آشناتر مي‌يابند و تحقق آن را عملي تر مي‌بينند. تجربه مويد آن است كه ارائه تصويري خلاق از آينده توام با واقع بيني به نحوي كه نويد بخش وضعيت بهتر بوده و بر توان كاركنان بخصوص قدرت ناشي از اتحاد و كوشش مشترك آنها تاكيد ورزد بيش از هيجانات كوتاه مدت ناشي از جو رقابت با ساير سازمانها مي‌تواند به بسيج نيروهاي خلاق كاركنان كمك كند.