به نظر می رسد حقوق محیط زیست حالتی پندآموز دارد مگر اینکه به صورت موثر در حال اجرا باشد ولیکن تخطی وعدم رعایت درآن بسیار شایع است که بعنوان یک استثناء هنجاری مشاهده می گردد. این مهم یک توهم داخلی و بین المللی برای کشورهای توسعه نیافته و فقیر است که به صرف تصویب معاهدات بین المللی و قواعد داخلی بی هیچ پشتوانه ای دل بسته اند که این خود موجب انتظارات گردیده است. در این راستا کشورهای در حال توسعه هم موفقیت چندانی کسب نکرده اند ودر اجرای قواعد زیست محیطی حرکت چشم گیری نداشته اند که به دلایل آن اشاره می کنیم:
ظرفیت ناکافی اداری: طرفدارن حقوق بین الملل محیط زیست باید بدانند که حفاظت از محیط زیست امری پیچیده وپرهزینه است که بایستی بصورت مداوم حفظ ودر این راستا تجدید نظر جدی صورت گیرد.کشورهای در حال توسعه فاقد دانش علمی لازم،تجربه وتخصص مدیریتی،پرسنل آموزش دیده،منابع مالی،چارچوب نهادی،تعهدات سیاسی وحمایت مردمی لازم برای اجرای موثر برنامه های محیط زیست در سطح وسیع هستند(van deveer&dabelko,2001,19). به نظر می رسد نظرات حقوقی فراگیر وبدون ابهام می تواند جایگزین الزامات اداری در جهت رشد وتوسعه آرمان های زیست محیطی گردد. با این وصف ظرفیت سازی مقوله بسیار مهمی است که کشورهای توسعه یافته وسازمان ملل متحد برای کشورهای دیگر در دستور کار قرار داده اند .هرچند این ظرفیت سازی بایستی با توجه به قابلیت هرکدام از کشورهای در حال توسعه وتوسعه نیافته انجام پذیرد چرا که اگر قابلیت فنی،مدیریتی، مالی واجرائی در نظر گرفته نشود، هرنوع حفاظت زیست محیطی بی ثمر خواهد بود.
تعهدات سیاسی ناکافی وپشتیبانی مردمی: اغلب اولویت ها معطوف به دولت وکارآفرینان کشورهای توسعه نیافته است که در جهت رشد توسعه اقتصادی وفرصت های توسعه تلاش می کنند .در این راستا اکثر شهروندان درگیر فعالیت های اقتصادی هستند واین توجه به مسائل زیست محیطی را کم رنگ می کند ومانعی بر سر راه ایجاد واجرای قواعد داخلی وبین المللی زیست محیطی قلمداد می شود(ibid ,21 ). دولت ها در کشورهای توسعه نیافته با توجه به عدم علاقه به اجرای قوانین در این کشورها برای تصویب پیمان های زیست محیطی وقوانین حفاظت محیط زیست داخلی اقداماتی درپیش گرفته اند:
اکثر دولت ها می خواهند به عنوان عضوی از جامعه ملل خود را در چارچوب همکاری های زیست محیطی ملل متحد از جمله یونپ سهیم کرده وبا نفوذ انتخاب شوند ودرقانونگذاری های زیست محیطی نقش قابل توجهی راایفا نمایند.
برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه شرکت در کنگره های بین المللی محیط زیست برای داشتن فرصت برابر با کشورهای توسعه یافته در جهت تقویت هویت ملی از اهمیت بالائی برخوردار است واین شرکت آنها را قادر می سازد هماهنگ با سایر کشورها منافع خاص خود را تامین کنند.
کمک های خارجی به کشورهای در حال توسعه وکمک های اقتصادی و فنی شرکت های چند ملیتی اغلب ممکن است در جهت حفظ محیط زیست حالت ظاهری داشته باشد.
دولت های در حال توسعه به تصویب کنوانسیون ها وپروتکل های حقوق بین الملل محیط زیست وتصویب قواعد زیست محیطی به عنوان یک پیش شرط برای به دست آوردن مزیت های تجاری از کشورهای توسعه یافته نیاز دارند.
تصویب معاهدات حقوق بین الملل محیط زیست ممکن است سوء تبلیغات در داشته وقانونگذاری زیست محیطی ممکن است انتقادات سیاسی داخلی و فشارهای خارجی را در پی داشته باشد و این توسعه را بدون سرمایگذاری دچار مخاطره می کند(.(yang&Percival.2009.655
کافی نبودن طرح ها، لوایح واحکام حقوقی: قوانین زیست محیطی بین المللی وقوانین ملی در کشورهای در حال توسعه دچار ضعف بوده چراکه اغلب کلی،مبهم،متناقض وبیش از حد ملایم بوده است.از آنجا که بهره برداری از منابع طبیعی تخریب های زیست محیطی را در پی داشته،اقدامات موثری در جهت حفاظت از این منابع صورت نپذیرفته است.این ناشی از ناکا فی بودن یا نارسا بودن قواعد زیست محیطی وبرخورد ناکافی مراجع قضائی وسهل بودن آراء دادگاه ها می باشد.به نظر می رسد احکام صادره در این حوزه بایستی با دقت بیشتر صادر گردند چرا که مقوله محیط زیست یک مقوله حقوق بشری است که از حقوق طبیعی انسان نشات می گیرد.
الزام آور نبودن قواعد زیست محیطی بین المللی: قواعد حقوق بین الملل محیط زیست از مهمترین قواعد به شمار می آید چراکه برای دولت ها و ملت ها نه تنها یک اصل بنیادی زیست بوم بوده بلکه یک اصل اساسی برای حاکمیت ملی وحفاظت از طبیعت انسانی به شمار می رود.حقوق بین الملل محیط زیست تلاش می کند که اجماع بین دولت ها وسازمان های بین المللی در جهت منع آسیب زیست محیطی والزام به حفاظت از محیط زیست با توجه به حق حاکمیت ملی صورت پذیرد. اما نکته قابل تامل این است که قوانین زیست محیطی خود به خود الزام آور نیست ونمی توان آن را خود به خود وبه صورت موثر پیاده سازی کرد مگر اینکه در این راستا جهت ظرفیت سازی اقدامات موثری انجام پذیرد که این مسئله عزم جهانی می طلبد. در این راستا نه حقوق محیط زیست ونه آموزش های زیست محیطی می تواند موفق باشد وقتی که قدرت مقابله با توسعه اقتصادی نامطمئن وجود نداشته باشد وجایگزین های مناسب برای رشد وترقی اقتصادی پیش بینی نشود وحفاظت از محیط زیست جهانی دغدغه نگردد.
فصل اول سازمان های بین المللی محیط زیست
دراین فصل به سازمان ها، کنفرانس ها، موافقتنامه های ونهادهای داوری بین المللی ومنطقه ای که برای مسائل زیست محیطی ایجادگردیده اند یا در ساختار وظایف آنها علاوه بر اهداف اصلی خود به مسائل زیست محیطی نیز پرداخته اند به اختصار اشاره می گردد.
سازمان جهانی هواشناسی
سازمان جهانی هواشناسی (World Meteorological Organization یا WMO) یک سازمان بین‌المللی است که در سال ۱۹۵۰ ایجاد گردید هر چند سند تأسیس آن در ۱۹۴۷ امضاء شده بود. این سازمان در واقع جانشین سازمان هواشناسی بین‌المللی (International Meteorological Organization) که در سال ۱۸۷۳ ایجاد شده بود، گردید. این سازمان در ۱۹۵۱ در رده سازمان‌های تخصصی وابسته به سازمان ملل متحد در زمینه آب و هوا، هیدرولوژی (اقلیم‌شناسی کاربردی) و علوم ژئوفیزیک درآمد. تعداد اعضای این سازمان تا (اول ژانویه ۲۰۱۳) ۱۹۱ کشور می باشد و مقر آن در ژنو، سوئیس قرار دارد. سازمان جهانی هواشناسی با ایجاد همکاری‌های بین‌المللی در زمینه آب و هوا از طریق ایجاد شبکه‌هایی برای مشاهدات هواشناسی، اقلیم شناسی و ژئوفیزیک و نیز تبادل، پردازش و استاندارد سازی داده‌های مرتبط، نقش بسیار مؤثری در حفاظت از محیط زیست بین المللی و منابع آب داشته است.سازمان جهانی هواشناسی دارای ارکان زیر است:
کنگره جهانی هواشناسی
کنگره جهانی هواشناسی عالی‌ترین رکن سازمان است و از نمایندگان کلیه دول عضو تشکیل شده‌است. کنگره هر ۴ سال یک بار تشکیل جلسه می دهد. کنگره سیاست‌های کلی سازمان، نحوه اجرایی کردن اهداف و برنامه‌های درازمدت سازمان را تعیین می‌کند، اجازه حداکثر هزینه کردن برای امور مالی سازمان در یک دوره ۴ ساله را صادر می‌کند، نحوه انتخاب اعضا را بررسی می‌کند و مقررات فنی مرتبط به آب و هواشناسی بین‌المللی و هیدرولوژیکی کاربردی را تصویب می‌کند. این کنگره رئیس سازمان و معاونین او را و هم‌چنین اعضای شورای اجرایی و دبیرکل سازمان را هم انتخاب می‌کند.
شورای اجرایی
شورا اجرایی (EC)، رکن اجرایی سازمان است و ۳۷ نفر از مدیران آب و هواشناسی ملی و یا خدمات هیدرولوژیکی در آن عضویت دارند. شورا حداقل یک‌بار در سال تشکیل جلسه می‌دهد و فعالیت اصلیش ملاحظه مجدد فعالیت‌های کنگره و اجرای برنامه‌هایی است که کنگره در جلسه خود تصویب کرده‌است. از دیگر فعالیت‌های شورا، ایجاد هماهنگی میان برنامه‌های سازمان، به کارگیری بودجه سازمان مطابق با آن‌چه دقیقاً کنگره برای نحوه مصرف آن برنامه‌ریزی کرده‌است و ارائه توصیه‌هایی برای اجرایی کردن برنامه‌های انجمن منطقه‌ای و کمسیون فنی است.
شش انجمن منطقه‌ای
شش انجمن منطقه‌ای مرکب از اعضای سازمان است و وظیفه‌شان ایجاد هماهنگی میان فعالیت‌های هواشناسی و امور مرتبط و هم چنین رسیدگی به کلیه موارد مطرح شده در منطقه‌های خود است. این ۶ انجمن در آفریقا، آسیا، اروپا، آمریکای شمالی، مرکزی، حوزه کارائیب و اقیانوسیه واقع است.
هشت کمسیون فنی
هشت کمسیون فنی از کارشناسان متخصص و منتخب اعضا تشکیل شده‌است. این ۸ کمسیون فنی سیستم‌های کاربردی و فعالیت‌های تحقیقی در زمینه‌های هواشناسی و هیدرولوژی را مطالعه می‌کنند. این رکن سازمان، هم‌چنین متدولوژی، رویه‌ها و توصیه‌هایی را برای عمل‌کرد مؤثرتر شورای اجرایی و کنگره ایجاد می‌کند. کمسیون فنی معمولاً هر ۴ سال یک بار تشکیل جلسه می دهد و در صورت لزوم می‌تواند برای مسائل اصلی سیستم جلسه فوق‌العاده هم برگزار نماید.
دبیرخانه
دبیرخانه سازمان توسط دبیرکل اداره می شود. دبیرخانه به عنوان مرکز اداری، اسناد و اطلاعات سازمان خدمت می‌کند. این رکن وظیفه آماده‌سازی، تصحیح، ایجاد و توزیع موارد منتشر شده سازمان را برعهده دارد. هم‌چنین این رکن سازمان مسئول اجرایی کردن وظایف محوله از طریق تصویب کنواسیون مخصوص و دیگر اسناد اساسی را هم می‌باشد. دبیرخانه حمایت از عمل‌کرد و نقش رکن‌های اساسی سازمان جهانی هواشناسی را برای هرچه بهتر کردن کیفیت کاری این سازمان را زیر نظر دارد. محل اصلی دبیرخانه در ژنو است. دبیرخانه‌های منطقه‌ای دیگری بستگی به زمینه کارکرد در منطقه‌های مختلف تعیین شده توسط سازمان جهانی هواشناسی نیز وجود دارند. دو دبیرخانه ارتباطی دیگر هم در نیویورک و بروکسل نیز وجود دارد.
ازجمله مهمترین اهداف WMO به شرح زیر می باشد:
تسهیل همکاری جهانی برای ایجاد شبکه‌ای از ایستگاه‌ها جهت مشاهدهٔ هواشناسی، هیدرولوژیک، ژئوفیزیک و سایر موارد مرتبط با هواشناسی.
ایجاد و حفظ سیستم‌های مبادله سریع اطلاعات هواشناسی و سایر اطلاعات مرتبط.
تشویق به منظم کردن مشاهدات هواشناسی و اطمینان از انتشار یکسان و واحد مشاهدات و آمارها.
استفاده بیش‌تر از هواشناسی در امر هوانوردی، دریانوردی، مسائل آبی، کشاورزی و سایر فعالیت‌های بشری.
ترویج فعالیت‌هایی نظیر هیدرولوژی کاربردی و ایجاد امکانات برای همکاری نزدیک میان بخش‌های هواشناسی و هیدرولوژیکی.
تشویق به تحقیقات و آموزش در قلمرو هواشناسی و سایر قلمروهای مرتبط.
مهمترین زمینه های فعالیت‌ هایWMO
از زمان تأسیس سازمان جهانی هواشناسی، این سازمان نقش بزرگ و مؤثری در تأمین رفاه و امنیت بشریت داشته‌است. رهبری این سازمان و چهارچوب برنامه‌های آن در قالب سیستم‌های هواشناسی و آب‌شناسی، همگی اساساً برای حفاظت از جان و اموال افراد در برابر بلایای طبیعی، حفاظت از محیط زیست و افزایش رفاه اقتصادی و اجتماعی در همه بخش‌های جامعه نظیر امنیت غذایی، منابع آبی و حمل و نقل ایجاد شده‌است. سازمان جهانی هواشناسی همکاری‌های بین‌المللی را در زمینه آب و هوا را توانسته‌است از طریق ایجاد شبکه‌هایی برای مشاهدات هواشناسی، اقلیم شناسی و ژئوفیزیک و نیز تبادل، پردازش و استانداردسازی داده‌های مرتبط، ارتقا دهد و به انتقال، آموزش و تحقیق در خصوص تکنولوژی کمک کند. این سازمان هم چنین به افزایش هر چه بیش‌تر همکاری بین سازمان‌های هواشناسی ملی کشورهای عضو کمک می‌کند و به کاربرد سیستم‌های آب و هواشناسی در بخش‌های کشاورزی، هوانوردی، کشتی‌رانی، محیط‌زیست، موضوعات مربوط به آب و کاهش اثر بلای طبیعی تأکید فراوان دارد. برنامه‌های این سازمان توانسته‌است اطلاعات اساسی و مهمی را در زمینه ایجاد آمادگی بهتر و هشدارهای سریع به هنگام بلایای طبیعی برای کاهش خسارت‌ها بر اموال و محیط‌زیست فراهم کند.
کمیسیون توسعه ی پایدار
20سال پس از تشکیل یونپ، مجمع عمومی به موجب قطعنامه ی شماره ی 47191 در ٢٢ دسامبر ١٩٩٢ تشکیل کمیسیون توسعه ی پایدار را تصویب کرد. ازجمله مهمترین اهداف این کمیسیون عبارتند از: کنترل و نظارت بر پیشرفت های حاصله در اعمال و اجرای طرح اقدام برای قرن ٢١ ، نظم بخشیدن به اهداف مربوط به محیط زیست و توسعه درکلیت نظام ملل متحد از طریق تجزیه و تحلیل گزارش های ارائه شده از سوی تمامی نهادها، سازما نها، و تأسیسات ملل متحد. از نظر تشکیلاتی این کمیسیون در حکم یکی از ارکان فرعی شورای اقتصادی، اجتماعی ECOSOCاست که 53 عضو آن به وسیله شورای مزبور انتخاب می شوند. مقر این کمیسیون در نیویورک می باشد(فیروزی،پیشین،34).
اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN)
اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت یکی از بزرگترین و مهمترین شبکه‌‌های حفاظت از محیط‌زیست جهانی است. این اتحادیه متشکل از 83 کشور، 110 آژانس دولتی، بیش از 800 تشکل غیر‌دولتی و 10هزار دانشمند و کارشناس از 181 کشور که به صورت مشارکت جهانی فعالیت می‌کنند.
ماموریت اصلی اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت تحت تاثیر قرار دادن، تشویق و ترغیب جوامع دنیا است تا علاوه بر حفظ تنوع زیستی، روند استفاده از منابع طبیعی را بر اساس معیارهای اکولوژیک متعادل کند. اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت بر پایه یک سازمان چند فرهنگی و چند زبانی بنا شده است. 1100 ستاد در 40 کشور دنیا دارد و دفتر مرکزی این سازمان در کشور سوئیس است. اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت در سال 1948 با عنوان اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت(IUPN) به دنبال کنفرانس بین‌المللی در فرانسه بوجود آمد. تا هنگامی که ایده حفاظت از محیط زیست در دهه‌های گذشته با سعی و کوشش و در جهت حفظ منافع سیاسی انجام می‌شد، ملت‌ها تمایل کمتری برای همکاری با اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت داشتند. حدود 16 هزار گونه از حیوانات و گیاهان در خطر  انقراض‌اند و بسیاری از اکو‌سیستم‌ها، تالاب‌ها، جنگل‌ها در حال انحطاط و تخریب هستند در حالی که ما می‌دانیم اکو‌سیستم‌های طبیعی منابعی با ارزش در اختیار انسان قرار می‌دهند. مهمترین کارکردهای اکوسیستم کمک به کاهش فقر و افزایش فرصت‌های توسعه اقتصادی برای جوامع است.گسترش این تفکر نیازمند یکپارچگی در تصمیم‌ها و عملکرد‌های منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی سیاستگذاری ها در همه رده‌ها و همچنین در رهبران اقتصادی است.
سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی(IUCN) به دنبال افزایش درک علمی فرصت‌هایی است که طبیعت در اختیار انسان قرار می‌دهد. اما این سازمان جهانی می‌داند این درک تنها از طریق راه‌های عملی چون همراهی دانشمندان، سیاستگزاران، رهبران اقتصادی و تغییر ارزش‌های جهانی و نحوه استفاده از منابع طبیعی تحقق خواه]]>